دوربین مداربسته هم مثل چشم انسان عمل می کند. یعنی در دوربین مداربسته هم از مکانیزمی مثل نحوه باز و بسته شدن عنبیه چشم انسان استفاده می شود تا میزان نور دریافتی را مطابق شدت منبع نور تنظیم نماید. در دوربینهای مداربسته هم برای انجام این کار، چندین نوع تنظیم iris مورد استفاده قرار می گیرند که عبارتند از : ثابت(Fixed)، دستی (Manual)، خودکار (Auto) و P iris.
در این مقاله آموزشی بخوبی فرق بین هر کدام را توضیح خواهیم داد تا نحوه کارکرد و ربط iris به سرعت شاتر یا Shutter speed را دریابیم.
کنترل شدت نور دوربین مداربسته
دوربین مداربسته نور دریافتی از محیط را با تنظیم گشودن دهانه لنز (iris یا عمل عنبیه شکل چشم انسان) یا با افزایش زمان بازنگه داشتن این دهانه (که سرعت شاتر آنرا تعیین می کند) کنترل می کند. بنابراین دوربین یا با جمع و بازکردن دهانه لنز براساس نور ورودی شدت نور را تنظیم می کند که به مفهوم iris اشاره دارد و یا زمان باز ماندن دهانه لنز را (هر چند با گشودگی کم) افزایش یا کاهش می دهد که به مفهوم سرعت شاتر بر می گردد.
زمانی که میزان گشودگی دهانه لنز (iris) تنظیم می شود، میزان تغییرات با عددی به نام F number میزان کم یا زیاد بودن نور وودی را مشخص می نماید.
در زیر مشاهده می نمایید که زمانی که iris لنز دوربین مداربسته باز یا بسته است وضعیت به چه شکلی است:
و در زیر هم بصورت مجازی مکانیزم باز و بسته شدن و تنظیم iris دوربین مداربسته را می بینید:
اگر مثلا بخواهید نور شدیدی وارد دوربین شود همه تصاویر رنگ و رو پریده می شوند و اگر شدت نور ورودی را خیلی کاهش دهید احتمالا تصاویری تماما تاریک و سیاه خواهید داشت. بخاطر اینکه شدت نور در طول روز و با زمان تغییر می کند، دوربین مداربسته باید بتواند بر اساس نور دریافتی و شرایط، وضعیت تصویر را تنظیم نماید. بنابراین Iris یکی از راهها برای اینکار است.روشهای متعدد تنظیم iris را در ادامه توضیح می دهیم.
Iris خودکار / P-iris / I-CS
لنزهای iris موتورایز در سه مدل در دسترسند : Auto (خودکار)، P-Iris (دقیق) و I-CS.
- Iris لنزهای خودکار با موتور DC می توانند بوسیله موتور داخلی لنز دوربین مداربسته باز و بسته شوند. لنزهای موتورایز خیلی کاربرد دارند و در آنها از کابلی استاندارد برای کنترل کردن و حرکت دادن iris لنز دوربین مدار بسته استفاده می شود.
- لنزهای P-iris هم از نرم افزار تنظیمی ویژه ای برای کنترل دقیقتر iris استفاده می کند تا کیفیت تصاویر را با iris خودکار در شرایط نوری متنوع تنظیم نماید. البته هماهنطور که پیش تر در cctvonline.ir گفته بودیم استفاده از لنزهای P-iris هیچ مزیت بالایی به همراه نخواهد داشت.
- لنزهای I-CS که در سال 2016 توسط شرکت Axis و Computar به بازارها عرضه شد بسیار شبیه به P-iris ها هستند اما از مکانیزم هوشمند و پیچیده تری برای ضبط جزئیات بیشتر استفاده می کنند و با تنظیم فکوس، زوم، تصحیح تمرکز نوری و ... بجای تنظیم ساده iris وضعیت بهتری دارند. لنزهای I-CS شهرت کمی دارند و تنها با دوربینهای مداربسته محدودی سازگاری داشته و از جنبه کنترل iris شبیه به لنزهای P-iris هستند.
هر دو مدل iris خودکار و P-iris دارای کابلها و اتصالات مشابهی هستند ولی اصلا با یکدیگر سازگاری ندارند. لنزی با موتور خودکار DC می تواند روی دوربینهای مداربسته P-iris بسته شود (البته تفاوتی در مزیتهایش ندارد) اما اتصالات لنز P-iris بصورت فیزیکی و ظاهری هیچ تطابقی با سوکت لنز iris با موتور DC ندارد.
با اینکه iris خودکار بسیار رایج شده است اما دو نوع لنز دیگری هم که قابلیت کنترل توسط دوربین مدار بسته را ندارند هنوز مورد استفاده قرار می گیرند.
Iris ثابت همانطور که از نامش پیداست به هیچ عنوان قابلیت تنظیم ندارد. تنظیمات این مدل در کارخانه سازنده آن صورت گرفته است و معمولا بخاطر سرعت پایین F-Stop که دارد همیشه باز است. لنزهای iris ثابت معمولا روی فرمهای کوچک دوربینهای مداربسته مثل مینی دام ها یا دوربینهای مداربسته مخفی و پنهان بکار گرفته می شوند. البته بصورت معدود در روی مدلهای CS با انواع دیگر هم بکار می روند.
لنزهایی با iris دستی به کاربر امکان می دهند بصورت دستی با چرخاندن حلقه کنار لنز آنها را تنظیم نمایند. البته با توجه به اینکه این نوع تنظیم می تواند روزنه لنز را در محدوده گشودگی یا بسته شدن کامل تغییر دهد، شرکتهای سازنده اغلب توصیه می کنند برای کار در نور کم، میزان گشودگی iris را تا 90 درصد و بیشتر تنظیم نمایید.
لنزهای iris با تنظیم دستی خیلی رایج نیستند اما هنوز هم در بعضی از کاربردهای ویژه و تخصصی مورد استفاده هستند.
از چه مدل iris لنز دوربین مداربسته استفاده کنیم؟
معمولا کاربران انتخاب زیادی برای لنز دوربین مدار بسته مورد استفاده نخواهند داشت و اغلب دوربینهای مداربسته از کارخانه (دوربین مداربسته دام و دوربین مداربسته بولت) تنظیم شده اند و قابلیت تغییر لنز نخواهند داشت.
در دوربینهای مداربسته باکس یا جعبه ای که قابلیت تغییر لنز دارند، تفاوت زیادی با تغییر نوع لنز iris در کیفیت تصاویر ندیدیم.
واقعیت این است که دوربینهای مداربسته تحت شبکه (IP) امروزی بصورت خودکار با تنظیم دینامیکی سرعت شاتر، امکان مدیریت نور از شدیدترین تابش نور خورشید تا تاریکترین صحنه ها را میسر می کنند.
اگر دوربین مداربسته شما از لنز P iris پشتیبانی می کند به شما توصیه میکنیم از این لنز هر چند با قابلیتهای مفید محدود استفاده کنید. اما توصیه نمی کنیم که دوربین مداربسته ای را تنها بخاطر داشتن لنز موتورایز DC یا iris خودکار DC انتخاب کنید چون عوامل مهمتری می توانند تصاویر را بهتر از این قابلیت بهبود بخشند.
از اینکه با سی سی تی وی آنلاین همراه بودید ممنونیم.