پس از آنکه علم زیست شناسی به یگانه بودن اثر انگشت انسانها رسید، عده ای به عوامل یکتای دیگری مثل Iris چشم انسان یا همان عنبیه (بخش رنگی چشم) هم فکر می کردند. اما آن زمانها در واقع هنوز سیستم هوشمندی برای بررسی یا آنالیز دقیق وجود نداشت؛ سیستمهایی که مثل امروزه بتوانند از روی شاخه مو یا آب دهان به شناسایی انسان بپردازند. از این رو پس از سالهای 1990 بسیاری از شرکتهای امنیتی و زیستی بفکر طراحی سیستمی برای تشخیص انسانها بر اساس عنبیه چشم یا همان Iris Recognition و استفاده از آن افتادند. بطوری که تکنولوژی تشخیص Iris در بانکها و فرودگاهها بعنوان سیستم رایج تشخیصی بکار گرفته شدند.
امروزه هم بصورت گسترده در حال استفاده در ارگانهای دولتی، مدارس و موسسات تحقیقاتی، محافل حقوقی و جرم شناسی، بخش سلامت و بهداشت و درمان و .. در سراسر جهان است. در تصویر زیر درواقع ترکیب دو قسمت از بخش بندی چشم که با یک مربع نارنجی توسط سایت آموزشی دوربین مداربسته cctvonline مشخص شده است در اصطلاح چشم پزشکی Iris، پاپیلری یا عنبیه است که متشکل از ماهیچه های ظریف طولی و عرضی می شود. بخشی که سیستمهای تشخیص چشم انسان از طرح کلی آن برای دستگاههای Iris Recognition استفاده می کنند.
دلایل بسیاری برای محبوب شدن سیستم تشخیص چشم وجود دارد که می تواند نسبت به دیگر روشهای بیومتریک و زیست شناختی بیشتر مورد توجه سیستمهای امنیتی قرار گیرند. یکی از علتهای این استفاده همانطور که گفته شد به بی همتا بودن این ویژگی در هر انسان بر می گردد. البته دلایلی هم مثل استفاده آسان و سریع بودن در کنار پایداری این تکنیکها در طول زمان می تواند مهم باشد.
در بسیاری از مناطق و محیطهای امنیتی از سیستمهای یکپارچه ای استفاده می شود که دوربین مداربسته در ارتباط با سیستمهای تشخیص چهره و Iris، می توانند یک فرد را در محیط بطور کامل بشناسند و برایش یک پروفایل کامل رفتار شناسانه تشکیل دهند.
در تصویر بالا بخوبی مراحل آنالیز و ذخیره سازی و بررسی نشان داده شده است. البته طرح بالا یکی از قدیمیترین طرحهای تشخیصی است که هنوز هم بکار گرفته می شود. در زیر هم نمونه های دیگری برای شما قرار داده ایم :
بطور ساده فرق کلی بین این روشها به مسطح سازی طرح عنبیه و نوع بخش بندی (Segmentation) آن بر گردد.
در اینجا می خواهیم به 7 نکته مهم در ارتباط با سیستمهای تشخیص Iris بپردازیم.
- آسانی استفاده: سیستمهای تشخیص چشم یا Iris Recognition امروزه علاوه بر طراحی ویژه برای استفاده آسان، نیازی به دانش علمی یا مهارت ویژه برای استفاده نخواهند داشت. در واقع این تکنیک از گرفتن یک عکس سلفی هم ساده تر است. حتی کار با یک دوربین مدار بسته می تواند به مراتب سخت تر از این کار باشد. پس از گرفتن عکس از عنبیه چشم، نرم افزار تشخیص زیستی (بایومتری)، نقشه ای ضمنی از طرح عنبیه شخص را در حافظه سیستم قرار می دهد. برای تشخیص در آینده با خواندن اطلاعات عنبیه در فاصله ای مشخص از دستگاه اسکنر براحتی سیستم به مقایسه طرح چشم اسکن شده با داده های موجود در حافظه می پردازد. اگر طرحی مشابه پیدا شود یعنی فرد مذکور اجازه ورود دارد یا شناخته شده است.
- هزینه : استفاده از یک سیستم امنیتی با این امکان که شخص را در تمام سیکل زندگیش شناسایی نماید سخت است که این مشکل با سیستم تشخیص Iris چشم انسان برطرف شده است. خبری از کارتی نیست که گم یا خراب شود و نیازی به چیپهای RFID نیست که نگران هک شدنشان باشیم. ضمن اینکه زمان و انرژی و نیروی کار ویژه ای نیاز ندارد. بعضی سیستمها امکان اسکن بیش از 30 نفر را در یک دقیقه در فاصله چند متری ممکن می کنند که عملا در مشارکت با دوربینهای مدار بسته می تواند نتیجه فوق العاده ای داشته باشد. همچنین امکان پوشاندن سنسورها یا خراب کردن روند، بسیار کاهش می یابد.
- نفوذپذیری : گفته می شود که استفاده از سیستمهای کنترل دسترسی با دقت پایین مثل استفاده از کارتهای شناسایی الکترونیکی می تواند براحتی باعث نفوذ خطرناک شود. کارتهای هوشمند دزدیده شده می توانند به تکثیر اطلاعات داخلیشان در کارتهای دیگر و هک منتهی شوند. این نفوذپذیری می تواند به کاهش امنیت محیطی و کارمندان و مشتریان و ... بینجامد. اسکنرهای Iris می توانند بسیاری از این مشکلات را بر طرف کرده به افزایش سطح امنیت بینجامند. از همه مهمتر اینکه چشمها قابل تکثیر! یا جعل نیستند. البته طرح Iris قابل دزدی یا اشتراک گذاری هم نیست و اسکنرهای Iris با آرایش و تغییر چهره و تغییر لباس و مو هم گول نمی خورند.
- احراز هویت : در سیستمهای رایج کنترل دسترسی، احراز هویت یا Authorisation باید دو طرفه صورت بگیرد یا بوسیله سنسور تشخیصی و پایگاه داده سروری بصورت مرتبط تشخیص داده و برنامه ریزی شده باشند. زیرا در صورت یک طرفه بودن تشخیص، وقتی کارت فیزیکی بر روی دستگاه شناخته می شود تشخیصی مبنی بر درست بودن نفر استفاده کننده صورت نمی گیرد. در حالت عادی سیستمهای تشخیصی کارت هوشمند تنها کارت را می شناسند و فرد استفاده کننده اغلب بررسی نمی شود. همچنین استفاده از روشهای تشخیصی دو پارامتری مثل استفاده از کارت هوشمند در کنار رمز یا Pin هم نیاز به سیستم احراز دو طرفه دارد. در سیستمهای تشخیصی Iris ، بدلیل ارتباط اطلاعات شخص با سیستم فیزیکی بی همتا مثل طرح عنبیه، حتی در زمان استفاده از عینک دودی و حتی لنزهای چشمی هم دستگاه جز با اسکن مستقیم اجازه ورود را نخواهد داد. بعضی سیستمهای جدید نیز که در فضای آزاد مورد استفاده هستند امروزه می توانند حتی زمان استفاده لنز طبی یا زیبایی یا عینک دودی ساده به شناسایی فرد بپردازند.
- استفاده های متعدد : علاوه بر سیستمهای امنیتی این قابلیت یکتا می تواند در مشاغل یا موقعیتهای دیگر هم مورد بررسی و استفاده قرار گیرد. برای مثال در تشخیص بیمار و حتی تشخیص جسد پس از مرگ، تشخیص سیستمهای مالیاتی، شرکتهای بیمه ای، .. هم مورد استفاده باشد. مثلا در بیمارستانها بدلیل عدم نیاز تماس اعضای بدن با دستگاههای شناسایی یا از پشت شیشه های اتاق ایزوله می تواند بسیار در امنیت و سلامت و پیشگیری از عفونت بیمارستانی و تشخیص بیمار مهم باشد. ضمن اینکه در محیطهایی مثل کارخانجات داروسازی یا سایتهای اتمی یا شیمیایی یا مرز کشورها یا محلهایی که افراد مجبور به پوشیدن دستکش هستند مورد استفاده قرار گیرد.
- یکپارچگی : فایده دیگر سیستمهای تشخیص Iris به قابلیت تشکیل سیستمهایی یکپارچه با سیستمهای امنیتی دیگر برای بهبود امنیت کنترل دسترسی و ارائه بازده عملیاتی بالاتر است. برای مثال تبلتهای IOM مجهز به سیستم عامل اندرویدند که به کنترل کننده های دکمه ای ، بایومتری، ترکیبی، دوربین مداربسته و ... بوده و دقت و آسانی استفاده از سیستمهای تشخیص Iris را در کنار بهره مندی از پلتفرم موبایل برای افزایش سطح امنیت بکار می بندند. ضمن اینکه می توانند در ایجاد سیستم مدیریت و زمانبندی، قابلیتهای بهتری داشته باشند.
- بهره وری : کارایی و خروجی عملیاتی این دستگاههای تشخیصی در کاربردهایی مثل فرودگاهها یا نقاط مرزی و گذرگاهها که نیاز به تشخیص سریع و تعدد استفاده دارند بسیار مهم است. در سالنهای بزرگ و ورزشگاهها که هر مکث کوتاهی می تواند به نارضایتی کاربران و افراد مرتبط بینجامد و نیاز به دقت در نفوذپذیری امنیتی دارند پرکاربرد خواهد بود. برای حل این مشکلات سیستمهای جدید بر روی سرعت بالا و امکان تشخیص و اسکن افراد در حال قدم زدن تا رسیدن به نقطه ای مشخص، متمرکز شده اند تا دیگر نیازی به توقف و نگاه به سنسور دوربین تشخیص Iris وجود نداشته باشد. یکی از نقاط قوت این روش به میزان مقبول FAR و FRR در این سیستمها نسبت به سیستمهای تشخیصی امنیتی دیگر بر می گردد. FAR یا نرخ پذیرش اشتباه و FRR یا نرخ رد خطا بترتیب به پذیرش فرد غیرمجاز (ورود اشتباه) و دیگری به اشتباه در عدم پذیرش شخص مجاز (رد فرد مجاز) بر می گردد.
روشهای تشخیص Iris یا تشخیص بایومتریک از طریق عنبیه چشم انسان در حال تغییر بازی در فضای امنیت منطقی و فیزیکی است. قابلیت تشخیص خوب این روش می تواند بازار امنیت منازل را مثل قفلهای بایومتری، دستگاههای بلوتوث و حتی امنیت ابری را نیز تحت تاثیر قرار دهد. با کاهش هزینه های این روش در طول زمان خلاقیاتها افزایش یافته و این 7 نکته درباره سیستمهای تشخیص بایومتری Iris چشم انسان در CCTVONLINE.ir می تواند برای شما مفید و خاطره انگیز باشد. با نظرات خود ما را در ارائه مطالب آموزشی دوربین مداربسته یاری دهید.